Nacionalni računi

Sistem nacionalnih računa je skup međusobno integrisanih makroekonomskih računa, bilansa i tabela kao i klasifikacija, koji predstavlja statistički okvir za praćenje privrednih kretanja svake zemlje.

Međunarodno propisana metodologija za obračun nacionalnih računa je Sistem nacionalnih računa 2008 (SNA 2008) koja pruža detaljan teorijski okvir, dok je za zemlje Evropske unije propisana metodologija Evropski sistem nacionalnih računa (ESA 2010) koja je u potpunosti konzistentna sa SNA 2008 i prilagodjena evropskom okruženju i praksi. Zakonska obaveza svake države članice EU je da poštuje ESA 2010 u svojoj statističkoj praksi.

ESA 2010 pruža okvir za izradu dvije grupe računa:

  • Računi institucionalnih sektora;
  • Input output okviri i računi po djelatnostima.

Institucionalne jedinice su ekonomski subjekti koji imaju pravo da posjeduju robu i sredstva, da se zadužuju i uključuju u ekonomske aktivnosti i transakcije sa drugim jedinicama.

Institucionalni sektori su grupe računa koji imaju sličnu ekonomsku aktivnost. Ukoliko je institucionalna jedinica klasifikovana u okviru jednog sektora, po metodologiji je nemoguće istu klasifikovati u neki drugi sektor.

Sistem prepoznaje sledeće vrste instutucionalnih sektora:

  • Nefinansijske korporacije;
  • Finansijske korporacije;
  • Država;
  • Domaćinstava;
  • Neprofitne institucije u službi domaćinstava (NPISD);
  • Inostranstvo.

Nacionalni računi se izrađuju na godišnjem i kvartalnom nivou.

Obračun se vrši u tekućim (tržišnim) cijenama kao i u stalnim cijenama u cilju utvrđivanja stope realnog rasta kojom se zanemaruje uticaj cijena.

U maju 2016. godine potpisan je Sporazum o saradnji u oblasti statistike nacionalnih računa sektora opšte države i sa njom povezanih statistika između Uprave za statistiku, Centralne banke Crne Gore i Ministarstva finansija. Sporazum o saradnji možete preuzeti na sljedećem linku 

Aktuelnosti

 

 

.